برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید
تشکیل رنگین کمان و شکست نور،فصل سوم علوم پنجم دبستان به همراه نکاتو نمونه سوالات تکلیف عملکردی،رنگین کمان خانه من ،علوم پنجم ابتدایی همیشه قطرات آب نور را تجزیه نمیکنند بلکه میتوانند مثل ذره بین (عدسی) عمل کنند. اگر یک قطره آب یا روغن روی نوشته ی کتابی بریزد نوشته های زیر قطره درشت تر دیده میشوند یا وقتی شبنمی روی گلبرگهای گلی بنشیند، شما پشت قطره را درشت تر میبینید. دقیقاً مثل ذره بین ذره بین را معمولاً از شیشه یا پلاستیک شفاف به شکل عدس میسازند. به همین خاطر به آن عدسی نیز میگویند هر ماده ی شفافی که مثل ذره بین سطحی بر آمده داشته باشد نیز عدسی است مثل لیوان پر از آب یا بطری پر از آب. وقتی پرتوهای نور خورشید به عدسی ،بتاید عدسی نور را در یک نقطه جمع میکنند که آن نقطه دارای گرمای زیادی است. این نقطه ی تورانی و گرم را کانون عدسی میگویند. ذره بین بطری پر از آب اجسامی که در نقطه ی کانون عدسی قرار میگیرند داغ شده و اگر قابل سوختن باشند میسوزند مثل وقتی که کاغذی را در کانون عدسی قرار میدهیم. همیشه کانون بیرون از عدسی و با فاصله ی مشخصی از عدسی ایجاد میشود این فاصله بستگی به ضخامت عدسی دارد. هر چه عدسی ضخیم تر و کلفت تر باشد نقطه ی کانون عدسی به خود عدسی نزدیک تر خواهد بود. در عدسی های نازک نقطه ی کانون عدسی در فاصله ی دورتری نسبت به عدسی تشکیل میشود. ساخت ویدئو پروژکتور با ذره بین به کمک عدسی میتوانیم تصویر اجسام را روی یک صفحه پرده یا دیوار نشان دهیم این تصاویر روی پرده وارونه ایجاد میشوند مثلاً تصویر شمع روی دیوار وارونه دیده میشود. اگر ذره بین خود را جلوی نور خورشید بگیرید و کانون آن را بیابید. آن گاه شما میتوانید با یک خط کش فاصله ی کانون تا ذره بین خود را اندازه بگیرید. حال اگر هر جسمی را در فاصله ی دورتر از کانون قرار دهید میتوانید تصویری وارونه روی پرده ایجاد کنید. اگر عدسی را به جسمی خیلی نزدیک کنیم به طوری که از فاصله ی کانونی عدسی کمتر باشد تصویر روی پرده محو می شود و ما میتوانیم تصویری بزرگتر و به صورت مستقیم از جسم درون عدسی ببینیم مثل وقتی که با ذره بین نوشته های ریز کتاب را میخوانیم یا ساعت سازان و جواهر سازان که با ذره بین قطعات ریز را دقیق نگاه میکنند. تصاویر وارونه ای که روی پرده توسط عدسی ها ایجاد میشود میتواند بزرگتر کوچکتر و با هم اندازه با جسم پشت عدسی باشد. تا. که اندازه ی این تصاویر بستگی به فاصله ی عدسی جسم دارد. در سینما فیلم را برعکس و وارونه درون دستگاه پخش فیلم قرار میدهند تا وقتی وارونه روی پرده پخش میشود مردم فیلم را مستقیم ببینند چون این دستگاه دارای عدسیهای بسیار قوی و ضخیمی میباشد که تصویر فیلم را وارونه میکند. شما میتوانید با یک عدسی (ذره بین) و یک لوله ی پلاستیکی تیره یا لوله ی مقوایی دستمالهای کاغذی رولی به اضافه یک تکه کاغذ -روغنی دوربین پخش تصاویر واقعی بسازید. یک طرف لوله کاغذ روغنی را صاف بچسبانید و انتهای لوله ذره بین را قرار دهید. آن قدر ذره بین را جلو و عقب کنید تا تصویر روی کاغذ روغنی دیده شود. حالا لوله را هر طرف که نور دارد بگردانید تصویر آن قسمت کوچک تر و وارونه در کاغذ دیده میشود حتماً امتحان کنید خیلی جالب است. کاربرد عدسیهای برآمده در زندگی ما بر اساس نیازمان در کارها از عدسی ها استفاده میکنیم. برای دیدن سلول ها و اجسام خیلی ریز از میکروسکوپ که از چند عدسی ساخته شده است. استفاده می کنیم. برای دیدن اجسام بسیار دور از دوربین شکاری استفاده می کنیم. برای دیدن سیارات و ستارگان از تلسکوپ استفاده می کنیم. برای ثبت خاطرات خود از دوربین عکاسی استفاده می کنیم. افرادی که بینایی ضعیفی دارند از عینک استفاده میکنند در ساخت عینک از عدسی استفاده می شود. در صنعت جواهر سازی و ساعت سازی نیز از ذره بینهای قوی استفاده می کنند. كامل كنيدعدسی
کانون عدسی
ویژگیهای کانون
ویژگی تصاویر در عدسی
ذره بین
نمونه سوالات درس۳
۱)می توانیم با ............. نوشته ها را بزرگ تر ببینیم.
۲)نور خورشید با عبور از ............ به ............. رنگ تجزیه میشود.
۳)یک قطره آب روی شاخه گل مثل ............ عمل میکند.
۴)قطرات آب معلق در هوا بعد از باران میتوانند مثل . ............. عمل کنند.
۵)در نور تجزیه شده ی خورشید بالاترین رنگ رنگ ............. است.
۶)برای ساختن عینک از ............. استفاده میشود.
۷)...........(عدسی منشور) نور را تجزیه میکند.
۸).......... (عدسی منشور )نور را در یک نقطه جمع میکند.
۹)ذره بین را به شکل ............. می سازند.
۱۰ )تصاویری که روی پرده به کمک عدسی تشکیل میشوند همیشه ............ (مستقیم ،وارونه) هستند.
(۱۱) هر چه عدسی ضخیم تر باشد نقطه ی کانونی به عدسی ............ (نزدیک تر ،دورتر) خواهد بود.